Skomentuj 
Podziel się!
Udostępnij
Twittnij
Wyślij
Drukuj
Instrument wsparcia przemysłu zbrojeniowego w postaci offsetu może przynieść poszczególnym firmom znaczne korzyści i przyczynić się do ich rozwoju. By tak się stało, musi jednak dojść do spełnienia kilku warunków.
Fazy realizacji offsetu
Cykl realizacji offsetu ma zasadniczo cztery fazy.
Pierwsza z nich dotyczy rozpoznania przez strony negocjowanej umowy offsetowej wzajemnych zdolności przemysłowych oraz oczekiwań. Dla przykładu, w Polsce wiąże się to z przygotowaniem przez Biuro do Spraw Umów Offsetowych w Ministerstwie Obrony Narodowej założeń do oferty offsetowej, na podstawie których zagraniczni dostawcy formułują swoje oferty offsetowe.
Druga faza to negocjacje między pracownikami wspomnianego Biura i zagranicznym dostawcą oraz między beneficjantami offsetu, czyli przedsiębiorstwami zbrojeniowymi i zagranicznym dostawcą oraz jego partnerami. Tworzą one proces podejmowania decyzji co do kształtu, wartości oraz realizacji konkretnych zobowiązań offsetowych.
Trzecia faza dotyczy wykonywania podjętych zobowiązań oraz ich audyt ze strony mający na celu wskazanie, czy zagraniczny dostawca prawidłowo wywiązał się z umowy. Na koniec rząd zatwierdza wykonanie porozumienia przez kontrahenta albo dochodzi na drodze sądowej swoich uprawnień wynikających z zawartej umowy offsetowej.
Czynniki warunkujące sukces zastosowania offsetu
By offset stał się dźwignią unowocześnienia i rozwoju przemysłu zbrojeniowego w którymkolwiek kraju, musi wystąpić szereg czynników. Po pierwsze, swoją rolę musi odegrać rząd dokonujący zakupu uzbrojenia. Powinien wynegocjować z zagranicznym dostawcą podjęcie przez niego zobowiązań offsetowych o jak największej wartości oraz zabezpieczyć w umowie offsetowej ich terminową realizację. Ponadto umowa offsetowa powinna obejmować jak najbardziej konkretne postanowienia dotyczące ustanowienia przez zagranicznego dostawcę potencjału przemysłowego, zdolności produkcyjnych, serwisowych, obsługowych i naprawczych ulokowanych w krajowych zakładach zbrojeniowych.
Rządowi negocjatorzy powinni również zadbać o zabezpieczenie transferu technologii wojskowych i praw własności intelektualnej niezbędnych do wykorzystywania i rozwijania nabywanego sprzętu oraz jego eksportu na rynki zagraniczne. Pozwoli to umocnić pozycję krajowej gospodarki, zwiększy jej zaawansowanie technologiczne oraz przyczyni się do zwiększenia liczby specjalistycznych miejsc pracy.
Kolejnym czynnikiem warunkującym sukces zastosowania offsetu jest silna lokalna baza przemysłowa zdolna zaabsorbować nowe rozwiązania techniczne oraz podjąć współpracę międzynarodową na wysokim poziomie merytorycznym. Wymaga to jednak doświadczonej kadry kierowniczej oraz pewnych zasobów finansowych, które pozwolą na inwestycje w celu przystosowania zakładów do zastosowania nowych rozwiązań technologicznych.
Poszczególne przedsiębiorstwa zbrojeniowe negocjują z zagranicznym dostawcą oraz jego partnerami umowy wykonawcze do umowy offsetowej precyzujące sposób wykonania zobowiązań offsetowych. Mają przy tym dużo słabszą pozycję negocjacyjną niż rząd. W związku z tym, bardzo istotna jest treść samej umowy offsetowej, która następnie determinuje pole do rozmów między zagranicznymi koncernami, a lokalnym przemysłem. Im więcej wynegocjuje rząd, tym silniejsza jest pozycja krajowych zakładów w negocjacjach treści umów dotyczących konkretnych projektów.
Po trzecie, jest istotne, by rząd prowadził sprecyzowaną politykę przemysłową. Musi ona prowadzić do osiągania konkretnie zdefiniowanych celów i stworzenia określonych zdolności przemysłowych i obsługowo-naprawczych w wyznaczonej perspektywie czasowej. To pozwoli, by zadania i projekty realizowane przez poszczególne zakłady zbrojeniowe nie pokrywały się niepotrzebnie. Temu służy przyjęcie przez rząd strategii działania opracowanej razem z potencjalnymi offsetobiorcami, co zapobiegnie marnowaniu zasobów i pozwoli na stworzenie skuteczniejszej strategii negocjacyjnej.
Ponadto zagraniczny dostawca uzbrojenia będzie z pewnością bardziej otwarty, by dzielić się swoją technologią, jeśli ma ją udostępnić partnerom, którzy nie są jego bezpośrednimi konkurentami. Dla rządu nabywającego uzbrojenie ważne są również dobre relacje z rządem kraju, w którym zagraniczny dostawca ma siedzibę. Taki rząd ma często narzędzia, by nieformalnie wpływa na jego stanowisko. Udziela mu wsparcia na rynkach zbytu poprzez swoje powiązane z resortami gospodarczymi instytucje promujące eksport czy też kredyty eksportowe.
Dla zagranicznego dostawcy sukces przekazywanego offsetu będzie wiązał się z przyjęciem proaktywnej postawy względem rządu zamawiającego uzbrojenie oraz umocnieniem swojej renomy jako wiarygodnego partnera, z którym warto robić interesy. Przyczyni się to do zwiększenia jego udziału w rynku i może zaowocować kolejnymi kontraktami. Sukces offsetu to również wynik pracy wewnętrznego zespołu kontrahenta rządu zajmującego się projektami tego typu oraz efekt wsparcia najwyższego kierownictwa firmy zaangażowanego w rozmowy dotyczące offsetu. W praktyce z realizacją zobowiązań offsetowych zwykle lepiej radzą sobie duże przedsiębiorstwa o większym doświadczeniu międzynarodowym.
Zysk czy strata
Offset może przynieść wiele korzyści krajowym przedsiębiorstwom zbrojeniowym. By tak się stało, po stronie zamawiającego uzbrojenie rządu i lokalnych firm muszą jednak pracować kompetentni oraz doświadczeni negocjatorzy, którzy dopilnują zamieszczenia odpowiednich postanowień w umowie offsetowej. Rząd i przedsiębiorstwa muszą też blisko współpracować przed rozpoczęciem przetargu na dostawę sprzętu, by konkretnie zdefiniować, jakie technologie i projekty mogą zostać zrealizowane dzięki offsetowi oraz jakie zdolności zostaną uzyskane. W przeciwnym razie ten często stosowany instrument wsparcia rozwoju przemysłu zbrojeniowego może przynieść rezultaty dalekie od oczekiwań zarówno decydentów, przedsiębiorstw, jak i opinii publicznej.
KOMENTARZE (0)
Do artykułu: Offset może przyczynić się do sukcesu krajowych przedsiębiorstw zbrojeniowych