Stawki za dostęp do torów grożą recesją kolei

Stawki za dostęp do torów grożą recesją kolei
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Na rynku przewozów kolejowych towarów odnotowano minimalny wzrost przewiezionych ładunków. Przewoźnicy alarmują, że grozi to recesją transportu kolejowego w Polsce. Receptą na poprawę sytuacji może być obniżka stawek za dostęp do infrastruktury.

Transport kolejowy po euforii wywołanej w ubiegłym roku liberalizacją rynku kolejowego wchodzi w trudny okres - pisze "Gazeta Prawna". Jedni nazywają to okresem przemian i porządkowaniem rynku, inni regresem transportu kolejowego. Co do jednego jest zgodność, zbyt wysokie stawki za dostęp do infrastruktury w Polsce i sposób ich wyliczania oraz fatalny stan techniczny większości torów obniżają konkurencyjność przewoźników kolejowych w stosunku do innych gałęzi transportowych.

Kolej jest kilkakrotnie droższa od innych sposobów przewożenia ładunków. Powoduje to brak wzrostu masy przewozowej, co z kolei tworzy niezdrową konkurencję na rynku - obniżanie marży i wyrywanie sobie klientów. I nie chodzi tutaj o rywalizację pomiędzy przewoźnikiem narodowym (PKP Cargo) a przewoźnikami prywatnymi, ale o sytuację na całym rynku przewozów kolejowych.

- Groźny trend z 2007 roku musi być szybko opanowany. Konkurowanie na rynku przewozów kolejowych w sytuacji jego stagnacji sprowadzi się do rywalizacji cenowej. Ta jednak ma swoje granice, tym bardziej że w ostatnich latach spadek cen przewozów jest znaczący. Obecnie jesteśmy w okresie, w którym decyduje się kształt rynku w najbliższych latach. Tak więc sprawą podstawową jest spowodowanie wzrostu rynku przewozów kolejowych, natomiast mniejszego znaczenia nabierają proporcje między PKP Cargo a przewoźnikami prywatnymi. W interesie wszystkich uczestników rynku jest jego stały wzrost - wyjaśnia Krzysztof Niemiec, członek zarządu, dyrektor ds. rozwoju CTL Logistics.

Według szacunkowych danych przewoźnicy spoza grupy PKP zamknęli rok 2007 udziałem w rynku na poziomie ok. 19 proc., czyli około 1 proc. więcej niż rok wcześniej. Jednakże nie należy oczekiwać znaczących zmian w bieżącym roku, bo, jak podkreślają przedsiębiorcy, możliwości ekspansji rynkowej całej branży są ograniczone - z uwagi na jakość infrastruktury kolejowej i ograniczony dostęp do niektórych jej odcinków, a także wysokie ceny za korzystanie z niej.

- Istnieje konieczność uporządkowania kwestii dostępu do infrastruktury i możliwości korzystania z niej przez prywatnych przewoźników, jak np. tory rozładunkowe na niektórych stacjach czy dostęp do terminali i torów na granicy wschodniej. Jeśli jednak nie zostaną podjęte żadne działania ze strony rządu, a minister infrastruktury nie zajmie stanowiska w sprawie dalszej drogi rozwoju rynku kolejowego oraz strategii rozwoju transportu w ogóle, to możemy spodziewać się poważnego regresu i to nie tylko na rynku przewozów kolejowych, ale i w innych segmentach gospodarki.

Problem jest bardzo złożony i wymaga głębokich zmian strukturalnych, ale do tego potrzeba konsekwencji w realizacji zaplanowanych zmian - mówi Rafał Milczarski, dyrektor zarządzający, członek zarządu Freightliner PL.

Z pewnością zmiany własnościowe, jakie dokonały się w 2007 roku (konsolidacja grup PCC Rail i PTKiGK oraz zakup 75 proc. akcji CTL przez Bridgepoint), zmienią układ sił na rynku i to pewnie nie koniec procesu konsolidacji. Ale nie oznacza to dobrej koniunktury przewozów kolejowych ogółem. Do spadku masy przewozowej przyczyniła się też ogólna sytuacja w gospodarce.

Podstawą przewozów kolejowych od kilku lat były węgiel, rudy oraz kruszywa. Niestety ocieplenie klimatu, korzystanie z innych źródeł energii w ciągu ostatnich lat powoduje regularny spadek sprzedaży węgla oraz mniejsze jego wydobycie. A to bezpośrednio przekłada się na masę przewozową. Dodatkowo brak rozpoczęcia nowych projektów budowy dróg i naprawy szlaków kolejowych odbiera przewoźnikom tzw. drugą kromkę chleba, jaką były po węglu kruszywa. Nie bez znaczenia pozostają też wzrastające koszty energii i ropy.

- Z jednej strony obserwujemy spadek zakupu węgla oraz wstrzymanie przewozów kruszyw na budowy dróg i tras kolejowych, a z drugiej strony koszty tych przewozów stale rosną. Nowe opłaty rezerwacyjne, wzrost kosztów energii (ok. 20 proc.), wzrost kosztów ropy i wynagrodzeń pracowników powodują obniżenie marży przewoźników. Jeśli nie nastąpi korekta cen frachtu w transporcie kolejowym, może dojść do regresu na rynku tych usług. Musi ulec zmianie taryfa za dostęp do infrastruktury, którą opracowuje PKP PLK. Taryfa powinna uwzględniać realia rynkowe, a nie pełnić tylko rolę dyscyplinowania przedsiębiorców - mówi Paweł Pucek, członek zarządu, dyrektor ds. przewozów PTK Holding Zabrze.

Na szybki wzrost przewozów innych grup ładunkowych, jak np. drobnica, kontenery, nie ma co liczyć, gdyż do tego potrzebny jest specjalistyczny tabor, którego ciągle brakuje na rynku. A przede wszystkim transport ten musi być konkurencyjny cenowo w stosunku do innych gałęzi - głównie do transportu samochodowego. Niestety póki co spełnienie tego warunku jest nierealne.

Zgodnie z danymi IBM Global Bussiness Services (Rail Liberalization Index 2007), opłaty za dostęp do infrastruktury w Polsce znajdują się na poziomie wyższym od średniej europejskiej. W zakresie regionalnego transportu pasażerskiego opłaty są niższe o około 40 proc., natomiast w przypadku krajowego transportu pasażerskiego opłaty za dostęp do infrastruktury są wyższe od średniej unijnej o prawie 20 proc.

×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

SŁOWA KLUCZOWE I ALERTY

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: Stawki za dostęp do torów grożą recesją kolei

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!