Skomentuj 
Podziel się!
Udostępnij
Twittnij
Wyślij
Drukuj
Drogowy korytarz transportowy Via Carpatia w Polsce może zostać ukończony w całości do 2025 r., ale pod warunkiem wydania na ten cel ok. 30 mld zł.
Zdaniem polskiego rządu, rozwijająca się arteria wzmocni bezpieczeństwo regionu oraz jego rolę, wspierając m.in. znaczenie Grupy Wyszehradzkiej i inicjatywy partnerstwa wschodniego.
W perspektywie krajowej, o czym także przekonuje rząd, trasa pozwoli wykorzystać potencjał gospodarczy województw Polski Wschodniej, dotychczas mniej obecnych na mapie dużych inwestycji infrastrukturalnych.
- Via Carpatia to szlak pobudzający gospodarkę Europy Wschodniej - od Bałtyku po Morze Egejskie. Naszym celem jest wpisanie całego przebiegu tej trasy do sieci bazowej TEN-T i uzyskanie wsparcia finansowego dla wszystkich, którzy będą realizowali tę inwestycję - podkreśla Andrzej Adamczyk, minister infrastruktury i budownictwa.
Wpisać się w sieć
Transeuropejska Sieć Transportowa (TEN-T) jest instrumentem służącym koordynacji unijnych inwestycji infrastrukturalnych. W wyniku zakończonej w 2013 roku. rewizji ustalono jej obecny kształt.Po pierwsze, obejmuje ona sieć bazową, na której mają się koncentrować działania Wspólnoty - w szczególności na odcinkach transgranicznych, brakujących ogniwach, połączeniach multimodalnych i najważniejszych wąskich gardłach.
Po drugie, w jej skład wchodzi sieć kompleksowa, która zapewnia dostępność i łączność wszystkich regionów UE. Jednocześnie przedsięwzięcia zaliczone do tej kategorii mają niższy priorytet realizacyjny, a więc i dostęp do unijnego finansowania.
Na obszarze Polski w skład szlaku Via Carpatia wchodzą odcinki dróg S61, DK8 i S19, które biegną m.in. przez Budzisko, Suwałki, Białystok, Lublin, Rzeszów i Barwinek.
W większości został on włączony do sieci kompleksowej TEN-T. Odcinek Lublin-Rzeszów, ze względu na wysoki poziom ruchu, zakwalifikowano do drogowej sieci bazowej.
Wyjątkiem jest fragment drogi krajowej nr 8 Augustów-Korycin, którego Komisja Europejska nie zakwalifikowała do sieci TEN-T - z uwagi na uwarunkowania środowiskowe.
Niewielka część odcinków leżących na trasie znajduje się już w eksploatacji lub realizacji. Jednak w zdecydowanej większości trwają prace przygotowawcze lub postępowania przetargowe.
Nie dziwi decyzja rządu z 20 czerwca br., który ze 107 do 135 mld zł podniósł limit finansowy Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2014-23 (z perspektywą do 2025 r.). Jako powód wskazano przede wszystkim "konieczność podjęcia wzmożonych działań inwestycyjnych na terenie wschodniej Polski - przez realizację brakujących odcinków szlaku Via Carpatia w ciągu S19".
Dodatkowe środki mają pochodzić z opłaty paliwowej, kredytów i pożyczek (głównie od międzynarodowych instytucji finansowych), obligacji oraz z drogowej opłaty elektronicznej.
Minister Adamczyk zapowiedział, że z 28 mld zł przyznanych przez rząd na zwiększenie limitu finansowego PBDK, ok. 21 mld zł trafi na trasę Via Carpatia, której całkowity koszt w Polsce jest szacowany na ok. 30 mld zł.
Ponadto rząd, chcąc zwiększyć szanse na pozyskanie finansowania unijnego, stara się zawiązać międzynarodową koalicję na rzecz tej inwestycji. Jerzy Polaczek, poseł PiS i były minister transportu, przypomina, że pierwotnie zakładano, iż ukończenie Via Carpatia w Polsce nastąpi w latach 2015-17.
Przypomnijmny: inicjatywa dotycząca jej budowy pojawiła się ponad dekadę temu. Wówczas też kilka państw podpisało - w 2006 r. w Łańcucie - deklarację w tej sprawie. W kolejnych latach determinacja była coraz słabsza. Jednak w marcu 2016 r. doszło do podpisana deklaracji "Łańcut II" z udziałem Węgier, Litwy, Polski, Rumunii, Słowacji, a także Turcji i Ukrainy.
Jej cel to potwierdzenie wysokiej rangi korytarza, w związku z koniecznością zapewnienia środków europejskich w obecnej perspektywie oraz wpisaniem korytarza do sieci bazowej TEN-T na całym przebiegu, przy kolejnej aktualizacji sieci w 2018 r.
Deklaracja jest także potwierdzeniem priorytetu realizacji inwestycji wchodzących w skład Via Carpatia w krajowych programach inwestycyjnych. Wzmocnienie współpracy pomiędzy krajami, przez które przebiega korytarz, ma pomóc w ubieganiu się o fundusze europejskie, w tym o środki w ramach instrumentu Łącząc Europę (CEF - Connecting Europe Facility).
Wspólny front
Gyula Ocskay, sekretarz generalny w węgierskim Central European Service for Cross-Border Initiatives, akcentuje wagę gospodarczą Via Carpatia. Jego zdaniem, ten korytarz transportowy jest bardzo ważny dla krajów regionu, które stanowią wschodnią bramę UE.Zwraca przy tym uwagę, że szlak ten, poza Sofią i Bukaresztem, nie biegnie przez duże aglomeracje i tym samym jest jeszcze bardziej istotny dla pobudzenia słabiej rozwiniętych regionów.
Węgierski odcinek Via Carpatia będzie liczył ponad 200 km, a poszczególne fragmenty mają być sukcesywnie oddawane w nadchodzących latach. Całość ma być gotowa w 2022 r.
Petrisor Gabriel Peiu, koordynator Departamentu Analiz Gospodarczych w rumuńskim The Black Sea University Foundation, stwierdza, że znaczenie korytarza Via Carpatia jest nie do przecenienia.
Jednocześnie Peiu, który w przeszłości był podsekretarzem stanu ds. polityki gospodarczej, przyznaje, że ta trasa ma niższy priorytet polityczny w Rumunii, która mniejszą wagę przykłada do współpracy z krajami regionu. Ponadto istotne są m.in. chłodne stosunki polityczne pomiędzy Rumunią a Węgrami.
Peiu wskazuje, że drogi leżące w przebiegu Via Carpatii stanowią blisko połowę tras, których budowa jest planowania w Rumunii. Obecnie gotowa jest część biegnąca od Konstancy nad Morzem Czarnym przez Bukareszt do Pitesti. Brakuje natomiast dalszego fragmentu - na zachód kraju oraz tego, który biegnie od granicy z Węgrami do granicy z Bułgarią.
Zdaniem Jerzego Polaczka, Via Carpatia to najważniejszy w tej części Europy projekt transportowy, który wpisuje się w politykę spójności - kluczowy dla rozkwitu gospodarczego słabiej rozwiniętych regionów UE.
W opinii Polaczka, istnieje realna szansa na uwzględnienie pełnego przebiegu karpackiego szlaku w sieci bazowej TEN-T w czasie najbliższej rewizji sieci. Dlatego ta inicjatywa musi mieć silne wsparcie wszystkich krajów regionu - to kluczowe dla pozyskania unijnego wsparcie.
1
