Wyzwanie dla Polski i Europy - spójna sieć drogowa i kolejowa

Wyzwanie dla Polski i Europy - spójna sieć drogowa i kolejowa
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Spójna sieć transportowa to jedno z największych wyzwań dla Unii Europejskiej. Polska oraz inne kraje Europy Centralnej mają w tej dziedzinie wiele do zrobienia.

Takie głosy płynęły z debaty „Infrastruktura transportowa w Europie Centralnej”, która odbyła się w ramach ósmego Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach.

W dyskusji uczestniczyli: Tomáš Čoček, sekretarz stanu w czeskim resorcie transportu: Mirosław Chaberek, przewodniczący rady nadzorczej PKP; Marek Cywiński, dyrektor zarządzający Kapsch Telematic Services; Danijel Krakić, prezes HŽ Cargo; Piotr Stomma, podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa oraz Paweł Wojciechowski, Europejski Koordynator Korytarza Transportowego Ren - Alpy.

Skala europejska i polska

W 2015 r. Komisja Europejska opublikowała analizę, w której oszacowała potrzeby inwestycyjne związane z rozwojem dziewięciu głównych korytarzy transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T) na 700 mld euro do 2030 r.

Z tej kwoty na Polskę przypada 20 mld euro. Przez nasz kraj przechodzą dwa główne korytarze TEN-T. Pierwszy łączy Bałtyk z Adriatykiem - od polskich portów przez Czechy, Słowację, Austrię i Słowenię do Włoch.

Natomiast drugi korytarz biegnie od Morza Północnego do krajów bałtyckich - z państw Beneluksu przez Niemcy, Polskę, Litwę, Łotwę, Estonię do Finlandii.

Piotr Stomma akcentował, że w Polsce, gdzie do dziś po gęstości sieci transportowej można dostrzec granice zaborów, bardzo jasno widać to, jak wielkie znaczenie ma infrastruktura dla rozwoju.

Wiceminister przypomniał, że w obecnej perspektywie unijnego budżetu Polsce przyznano 21,5 mld euro na drogi i kolej, w tym na drogi 11,5 mld euro. Na kolej przypadło nieco ponad 10 mld euro - dwa razy więcej niż w poprzednim budżecie UE.

Stomma zapewnił, że szlaki transgraniczne, m.in. drogi S3, S19, S61, S69, są dla ministerstwa priorytetem. Dodał, że resort wysoko ocenia także współpracę z sąsiadami ws. projektów transgranicznych.

Zdaniem wiceministra, kraje Europy Centralnej dokonały w ostatnich latach znacznego postępu w zakresie rozwoju infrastruktury transportowej. Natomiast Polska ze swoją aktywnością ma pomysły, aby korygować sieć korytarzy TEN-T.

Jak wskazał Stomma, MIB przygląda się możliwościom pozyskania z funduszy planu Junckera części finansowania szlaku S19 - Via Carpatia mogłaby wpisać się sieć korytarzy bazowych TEN-T.

Wspólne wyzwania

Ważną informacją podzielił się Tomáš Čoček, który przekazał, że czeska autostrada D11, która ma połączyć z polską trasą S3 w Lubawce, najprawdopodobniej będzie gotowa w latach 2020-2023. Wcześniej z polskiej strony padały deklaracje, że S3 do granicy z Czechami może być gotowa do 2021 r.

Čoček mówił, że wyzwaniem pozostaje szybsza i sprawniejsza realizacja inwestycji infrastrukturalnych. U naszego południowego sąsiada zajmują one średnio 10-15 lat - licząc od momentu rozpoczęcia prac przygotowawczych do oddania użytku.

Wśród czeskich priorytetów - poza projektami transgranicznymi - znajdują się też m.in. interoperacyjność, nowoczesne systemy sterowania siecią kolejową oraz rozwój transportu intermodalnego.

Czesi chcą też częściej korzystać przy realizacji inwestycji z formuły „projektuj i buduj” oraz z partnerstwa publiczno-prywatnego.

Danijel Krakić zaznaczył, że dla Chorwacji, w której HŽ Cargo jest największym kolejowym przewoźnikiem towarowym, środki unijne stanowią ogromną szansę na poprawę stanu infrastruktury.

Jednocześnie podkreślił, że Chorwacja - jako najmłodszy członek UE - ma najmniejsze doświadczenie w korzystaniu z funduszy europejskich.

HŽ Cargo od kilku lat znajduje się w restrukturyzacji, która ma zwiększyć jej konkurencyjność. Spółka współpracuje też z polskimi PKP Cargo oraz OT Logistics.

Jak stwierdził prezes Krakić, konsolidacja na rynku przewozów będzie postępować i w przyszłości w UE może powstać kilka dużych grup lub sojuszy przewoźników kolejowych.

Paweł Wojciechowski zwracał uwagę na wyzwanie związane interoperacyjnością systemów transportowych, co widać najlepiej w przypadku kolei. W UE istnieją różnice m.in. w rozstawie szyn, napięciu w sieci trakcyjnej, a także w dopuszczalnej długości i masie pociągów.

Wojciechowski podkreślał, że unijne korytarze transportowe mają wpływać na tworzenie wartości dodanej w krajach, które leżą na trasie ich przebiegu.

Dodał, że Komisja Europejska przychylnie ocenia projekty o wymiarze regionalnym, dlatego państwa Europy Centralnej powinny podejmować i promować takie inicjatywy, aby zwiększyć swoje szanse na pozyskanie dofinansowania.

Spójność interesów

Mirosław Chaberek zaznaczył, że w sytuacji, gdy w wielu sektorach gospodarki trudno już o skokowy wzrost efektywności produkcji, to właśnie logistyka staje czynnikiem decydującym o konkurencyjności danego produktu.

Szef rady nadzorczej PKP podkreślił, że często istnieje rozdźwięk pomiędzy potrzebami gospodarki a planami administracji, zarówno na poziomie poszczególnych krajów, jak i na poziomie unijnym.

Chaberek wskazał, że należy pracować nad lepszą koordynacją przedsięwzięć oraz ich kompleksowością, aby nie marnotrawić środków UE. Jednym z warunków efektywnego wykorzystania funduszy powinna być interoperacyjność powstającej infrastruktury.

Marek Cywiński ocenił, że interoperacyjność unijnych dróg w zakresie wspólnego systemu poboru opłat od kierowców jest raczej celem utopijnym.

Na przeszkodzie stoi duża liczba krajów członkowskich oraz odmienność systemów w poszczególnych państwach. Pod uwagę trzeba też brać dużą liczbę prywatnych koncesjonariuszy.

Nie oznacza to jednak, że korzystanie z infrastruktury drogowej nie może stawać się coraz przyjazne dla użytkowników. Jak wskazał dyrektor Kapsch, będzie miało na to wpływ coraz większe zastosowanie inteligentnych systemów transportowych.

Jednocześnie trwają prace nad pojazdami autonomicznymi, które w przyszłości mogą zwiększyć efektywność drogowego transportu towarowego, a także zmniejszyć zagrożenia, które niesie on dla innych kierowców.

Trzeba jednak pamiętać, że pojazdy autonomiczne również będą potrzebowały odpowiedniej oraz interoperacyjnej infrastruktury.

Tomasz Elżbieciak

×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: Wyzwanie dla Polski i Europy - spójna sieć drogowa i kolejowa

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!